خروپف به تنفس پر سر و صدا در هنگام خواب گفته میشود. این مشکل یک بیماری نیست اما یک معضل شایع است که میتواند هر کسی را درگیر کند. و نشان دهنده مشکلات تنفسی مختلفی باشد. اگرچه خروپف بیشتر در مردان و افراد دارای اضافه وزن شنیده میشود، اما با افزایش سن بدتر میشود. در این مقاله درباره دلایل، راه‌حل های تشخیص و درمان این مشکل مطالبی خواهید خواند. همچنین درباره تاثیر عمل جراحی بینی بر روی این مشکل نیز اطلاعاتی به دست خواهید آورد.
چرا خروپف میکنیم؟
خروپف کردن آن هم به صورت گاهوبیگاه (و به دفعات کم) معمولاً یک مشکل جدی نیست. اما اگر (هر شب) سرو صدای تنفسیِ شما، و یا یکی از اطرافیانتان شما را آزار می‌دهد، باید به آن به چشم یک مشکل بزرگ نگاه کنید. اگر شما یک خرخر طولانی مدت دارید، نه تنها الگوی خواب افراد نزدیک به خود را مختل می‌کنید، بلکه به کیفیت خواب خود شما هم آسیب می‌رسد. خروپف میتواند خود علامتِ وجود یک مشکل تنفسی مانند آپنه خواب انسدادی در شما باشد. اگر غالباً یا خیلی بلند خرخر می‌کنید، ممکن است به کمک پزشکی نیاز داشته باشید تا خودتان (و عزیزانتان) بتوانید خواب خوبی داشته باشید. در ادامه مهمترین و شایعترین دلایل خروپف یا خرخر کردن را خواهید خواند.
دلایل خروپف
خرخر هنگامی اتفاق می‌افتد که جریان هوای گذرنده از طریق دهان و بینی مسدود شده باشد. عوامل مختلفی وجود دارند که میتواند در حرکت و جریان هوا به داخل سیستم تنفسی شما تداخل ایجاد کنند. این عوامل عبارتند از:
انسداد مجاری یا سوراخ های بینی
برخی از افراد ممکن است در فصول یا ماه‌های خاصی از سال (که آلرژی دارند و یا با عفونت سینوس‌های بینی) مواجه می‌شوند، مشکلات خروپف و خرخر تنفسی را تجربه کنند. زمانی که آلرژی داریم معمولا بینی دچار احتقان و گرفتگی می شود. و این می تواند باعث خروپف موقتی شما طی دوره آلرژی یا عفونت سینوس شود. همچنین انحراف تیغه بینی می تواند یکی از بزرگترین علل خرخر کردن در خواب باشد.
پولیپ بینی نیز می تواند بعد از انحراف بینی و تیغه آن از مهم ترین علل انسداد بینی و مشکل در به خواب رفتن شما شود. برای برطرف کردن این مشکلات می تواند عمل بینی انجام داد و برای همیشه از شر سروصدا حین خوابیدن خلاص شوید.
ضعف عضلانی در گلو و زبان
شل شدن و روی هم خوابیدن عضلات بینی و گلو میتواند باعث کاهش جریان ورودی به ریه ها شود و از همه مهمتر باعث ایجاد سرو صدای زیاد حین حرکت هوا شود. تقویت عضلات زبان و گلو میتواند به بهبود خروپف کمک زیادی کند.
حجیم شدن بافت گلو یا انسداد آن
کسانی که شاخص توده بدنی آن ها زیاد است و چاق هستند (یا اضافه وزن دارند) معمولا با تنگ شدن مجرای تنفسی روبرو هستند. لاغر شدن این افراد می تواند که از بین رفتن خروپف منجر شود. همچنین بزرگ شدن لوزه‌ها در کودکان از مهم ترین علل ایجاد خروپف در خواب است. با انجام عمل جراحی لوزه و برداشتن لوزه های ملتهب و متورم می توان مشکل خرخر کودکان در خواب را برطرف کرد و از بروز یا بدتر شدن آن در آینده جلوگیری کرد.
بزرگ یا بلند بودن زبان کوچک
زبان کوچک یک بافت نرم در انتهای دهان است و در حد فاصله بین حلق و دهان است. زمانی که این زائده بیش از اندازه بلند یا پهن باشد مشکل تنفسی ایجاد می شود. جریان هوا حین حرکت از دهان و بینی به سمت ریه‌ها میتواند به واسطه تنگی مجرا سرو صدا و خروپف حین خواب یا دویدن ایجاد کند.
سوء مصرف الکل و مواد مخدر
نوشیدن الکل یا استفاده از داروهای شل کننده عضلات همچنین میتواند باعث شل شدن یا آرامش بیش از حد ماهیچه‌های زبان و گلو شود. کسانی که مواد مخدر مصرف می‌کنند و الکل زیادی می‌نوشند معمولا با خروپف دست و پنجه نرم می‌کنند.
نوع پوزیشن خوابیدن
اگر شخصی هستید که اغلب به پشت می‌خوابید و یا بالشت سفت و بلندی دارید احتمالا با مشکلا خروپف در خواب روبرو هستند.
بیخوابی یا کم خوابی
اگر خواب کافی ندارید، ممکن است عضلات گلو خیلی شل شوند. .کسانی که کم می خوابند و زیاد کار می کنند ممکن است حین بیداری به دلیل خستگی و حس خواب آلودگی با شل شدن مجراهای گلو مواجه شوند و عبور هوا از آن ها ایجاد سر و صدا کند.
علت خروپف را چگونه شناسایی و درمان کنیم؟
کسانی که تنها هستند معمولا خودشان از خروپفشان آگاه نیستند. اما افرادی که دوروبرشان شلوغ است با گوشزد یا آگاهی اطرافیان متوجه خرخر کردن خود می شوند. با این حال راهکارهایی وجود دارد که میزان خرخر و علت آن را به خوبی مشخص می کنند. پس از تشخیص علت می توان درمان مناسبی برای آن در نظر گرفت.
معاینه فیزیکی
با مراجعه به یک متخصص گوش و حلق و بینی ابتدا تحت یک معاینه فیزیکی قرار میگیرید. پزشک با دقت بینی و مجراهای آن و دهان و گلوی شما را معاینه میکند و سابقه خانوادگی یا پزشکی خروپف در شما را بررسی میکند. در اغلب مواد وجود انحراف بینی، تورم لوزه ها، پولیپ و یا مشکلات سینوس بینی توسط پزشک از هان ابتدا تشخیص داده میشود. برای برطرف کردن هر کدام از مشکلات زیر انجام عمل جراحی بینی توسط یک جراح خوب میتواند مشکل خروپف شما را برای همیشه برطرف کند. در مواردی نیز پزشک برای اینکه بتواند علت را به درستی و با اطمینان بیشتر تشخیص ددهد درخواست آزمایش های زیر را خواهد کرد.
تصویربرداری رادیولوژیک
انجام تصویربرداری پزشکی با کمک اشعه ایکس، اسکن ام آر آی یا سی تی اسکن می توان مشکلاتی را در مجاری تنفسی شما جستجو کرد.
مطالعه خواب
این آزمایش یا در خانه و حین خواب (درحالی که دستگاه های خاصی به شما وصل است) صورت بگیرید و یا اینکه در مرکز پزشکی انجام شود. طی این آزمایش تمام علام حیاتی شما به همراه فعالیت مغزی و تنفسی به خوبی زیر نظر گرفته میشود.
برای درمان خروپف چه کنیم؟
برای درمان این مشکل باید ابتدا علت خروپف را تشخیص داده باشیم. با مشخص شدن علت خرخر کردن حین خواب، پزشکان می توانند درمان‌های زیر را به شما پیشنهاد دهند.
ایجاد تغییرات موثر در سبک زندگی
اولین خط درمان خرخر کردن تغییر سبک زندگی است. اگر علت مشکل شما نوشیدن الکل یا چاقی باشد شما باید با ترک مصرف الکل و لاغر شدن به درمان این مشکل کمک کنید.
استفاده از لوازم کنترل تنفسی دهان و دندان
اگر مشکل خروپف ناشی از شل شدن عضلات دهان و گلو باشد ممکن است از دستگاه های پلاستیکی کوچکی که در داخل دهان قرار می گیرند و مسیر جریان هوا را باز نگاه می دارند برای درمان مشکل استفاده شود.
عمل جراحی
هرگونه مشکل در ساختارهای دهان، بینی و گلو که منجر به خرخر کردن شما در طول خواب خواهد شد باید با کمک عمل جراحی برطرف شود.
CPAP
CPAP یک دستگاه با فشار هوای مثبت مداوم است و برای درمان آپنه خواب یا انسداد ناگهانی تنفس در خواب استفاده میشود.
درمان‌های خانگی برای جلوگیری از خروپف
برای داشتن یک خواب بهتر و کاهش خرخر در خواب روش های زیر را امتحان کنید:
- سعی کنید که به پهلو بخوابید نه به پشت.
- سر تخت خود را چند سانتی متر بالاتر بیاورید اما نه خیلی زیاد
- برای گشاد شدن سوراخ های بینی خود از نوارهای الاستیک که به پل بینی شما می چسبند استفاده کنید.
- اگر گرفتگی بینی دارید با کمک داروهای ضد احتقان (زیر نظر پزشک) به باز ماندن سوراخ های بینی کمک کنید
- به برنامه خواب خود پایبند باشید.
